Το προφίλ, οι παράγοντες και ο ρόλος της οικογένειας και του σχολείου: Η ψυχολόγος-παιδοψυχολόγος Αντιγόνη Γινοπούλου εξηγεί
Η αντιμετώπιση της νεανικής παραβατικότητας απαιτεί την κατανόηση ότι κάθε νέο άτομο είναι μοναδικό και ότι οι προσεγγίσεις πρέπει να προσαρμόζονται στις ατομικές του ανάγκες. Εικονογράφηση: bianka/ LIFO
— Τι κρύβεται πίσω από τις παραβατικές συμπεριφορές; Και ποιο θα λέγαμε ότι είναι το προφίλ των νέων που έλκονται σήμερα από τη βία;
Οι παραβατικές συμπεριφορές μπορεί να οφείλονται σε διάφορους παράγοντες, και η ανάλυσή τους εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον πολιτισμικό, κοινωνικό, οικονομικό και ψυχολογικό περίγυρο. Όσον αφορά τους κοινωνικούς παράγοντες, μπορούμε να πούμε ότι αν οι άνθρωποι νιώθουν πως απορρίπτονται ή αποκλείονται από την κοινωνία, μπορεί να εκδηλώσουν παραβατική συμπεριφορά για να αναζητήσουν αναγνώριση. Επίσης, η οικονομική ανισότητα αποτελεί έναν σημαντικό παράγοντα που ωθεί τους ανθρώπους σε παραβατικές συμπεριφορές.Ψυχολογικοί παράγοντες όπως η ανασφάλεια και χαμηλή αυτοεκτίμηση αποτελούν για κάποιους ανθρώπους την κινητήριο δύναμη για να εκδηλώσουν παραβατική συμπεριφορά, στην προσπάθειά τους να αναζητήσουν επιβεβαίωση. Τέλος, έχουμε τους πολιτισμικούς παράγοντες, όπως τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, που αποτελούν ισχυρό παράγοντα στις αναπτυγμένες κοινωνίες επειδή όλοι έχουν εύκολη πρόσβαση σε αυτά και τα οποία ασκούν ασυνείδητα σημαντική επιρροή στους ανθρώπους.Οι νέοι που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην οικονομική, εκπαιδευτική ή κοινωνική τους πορεία, καθώς και όσοι αισθάνονται αποκλεισμένοι, μπορεί να αναζητούν έκφραση και αναγνώριση μέσω της παραβατικότητας.Συχνά, ορισμένα κοινωνικά ή πολιτικά γεγονότα παρουσιάζονται από τα μέσα ενημέρωσης με τρόπο που μπορεί να ενθαρρύνει παραβατικές συμπεριφορές ή να αποτελέσουν πρότυπο το οποίο κάποιοι θα θελήσουν να μιμηθούν. Όσον αφορά το προφίλ των νέων που έλκονται από τη βία, αυτό είναι πολυποίκιλο και εξαρτάται από διαφορετικούς παράγοντες. Οι νέοι που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην οικονομική, εκπαιδευτική ή κοινωνική τους πορεία, καθώς και όσοι αισθάνονται αποκλεισμένοι, μπορεί να αναζητούν έκφραση και αναγνώριση μέσω της παραβατικότητας.
Οι παραβατικές συμπεριφορές μπορεί να οφείλονται σε διάφορους παράγοντες, και η ανάλυσή τους εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον πολιτισμικό, κοινωνικό, οικονομικό και ψυχολογικό περίγυρο. Όσον αφορά τους κοινωνικούς παράγοντες, μπορούμε να πούμε ότι αν οι άνθρωποι νιώθουν πως απορρίπτονται ή αποκλείονται από την κοινωνία, μπορεί να εκδηλώσουν παραβατική συμπεριφορά για να αναζητήσουν αναγνώριση. Επίσης, η οικονομική ανισότητα αποτελεί έναν σημαντικό παράγοντα που ωθεί τους ανθρώπους σε παραβατικές συμπεριφορές.Ψυχολογικοί παράγοντες όπως η ανασφάλεια και χαμηλή αυτοεκτίμηση αποτελούν για κάποιους ανθρώπους την κινητήριο δύναμη για να εκδηλώσουν παραβατική συμπεριφορά, στην προσπάθειά τους να αναζητήσουν επιβεβαίωση. Τέλος, έχουμε τους πολιτισμικούς παράγοντες, όπως τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, που αποτελούν ισχυρό παράγοντα στις αναπτυγμένες κοινωνίες επειδή όλοι έχουν εύκολη πρόσβαση σε αυτά και τα οποία ασκούν ασυνείδητα σημαντική επιρροή στους ανθρώπους.Οι νέοι που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην οικονομική, εκπαιδευτική ή κοινωνική τους πορεία, καθώς και όσοι αισθάνονται αποκλεισμένοι, μπορεί να αναζητούν έκφραση και αναγνώριση μέσω της παραβατικότητας.Συχνά, ορισμένα κοινωνικά ή πολιτικά γεγονότα παρουσιάζονται από τα μέσα ενημέρωσης με τρόπο που μπορεί να ενθαρρύνει παραβατικές συμπεριφορές ή να αποτελέσουν πρότυπο το οποίο κάποιοι θα θελήσουν να μιμηθούν. Όσον αφορά το προφίλ των νέων που έλκονται από τη βία, αυτό είναι πολυποίκιλο και εξαρτάται από διαφορετικούς παράγοντες. Οι νέοι που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην οικονομική, εκπαιδευτική ή κοινωνική τους πορεία, καθώς και όσοι αισθάνονται αποκλεισμένοι, μπορεί να αναζητούν έκφραση και αναγνώριση μέσω της παραβατικότητας.
Αντιγόνη Γινοπούλου,ψυχολόγος-παιδοψυχολόγος — Ποιοι παράγοντες ευνοούν την ακραία βία και τα σοκαριστικά περιστατικά που σημειώνονται καθημερινά μεταξύ ανηλίκων;
Η ακραία βία μεταξύ ανηλίκων συνήθως οφείλεται σε πολύπλοκους και αλληλεπιδραστικούς παράγοντες. Ένας από τους παράγοντες που ευνοούν αυτού του είδους τις συμπεριφορές είναι το μη υποστηρικτικό οικογενειακό περιβάλλον, το οποίο διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξή τους, όπως και τα οικογενειακά πρότυπα. Επίσης, τα παιδιά που υπέστησαν κακοποίηση ή βία μέσα στην οικογένεια ενδέχεται να αντιδρούν με περισσότερη επιθετικότητα και παραβατική συμπεριφορά.Η αίσθηση περιθωριοποίησης από την κοινωνία μπορεί να οδηγήσει τα παιδιά να αναζητήσουν επιβεβαίωση μέσω της βίας αρχικά στις σχέσεις με τους συνομήλικους ώστε να επιβεβαιώσουν τη δύναμή τους και στη συνέχεια στις σχέσεις τους με τα υπόλοιπα μέλη της κοινωνίας. Τα αρνητικά-βίαια πρότυπα στον χώρο του σχολείου ωθούν κάποιους εφήβους στη μίμηση, ώστε να νιώσουν σημαντικοί και αποδεκτοί από συγκεκριμένες ομάδες. Επίσης πρότυπα που δημιουργούν τα ΜΜΕ σε συνδυασμό με το νεαρό της ηλικίας ωθούν κάποιους νέους σε ακραίες παραβατικές συμπεριφορές.Τα παιδιά που δεν αναπτύσσουν κατάλληλες κοινωνικές και συναισθηματικές δεξιότητες μπορεί να εκδηλώνουν εκφοβιστικές συμπεριφορές ως μέσο επικοινωνίας. Τέλος, η έλλειψη ορίων από την οικογένεια όπως και τα οικογενειακά πρότυπα αποτελούν σημαντικούς παράγοντες που μπορούν να ωθήσουν τους νέους σε ακραία βία. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η κατανόηση και η αντιμετώπιση αυτών των παραγόντων απαιτεί συνεργασία από πλευράς οικογενειών, εκπαιδευτικών, ειδικών ψυχικής υγείας και κοινωνίας συνολικά.
— Ποια είναι η πιο ανησυχητική μορφή παραβατικότητας;
Μπορεί να ποικίλει ανάλογα με την ηλικία, τις κοινωνικές, πολιτισμικές και ψυχολογικές συνθήκες. Οι παραβατικές συμπεριφορές εμφανίζονται νωρίς και δεν θα πρέπει να τις κρίνουμε με τα κριτήριά μας ως ενηλίκων, αλλά να μπούμε στη θέση των παιδιών και να προσπαθήσουμε να νιώσουμε τα δικά τους συναισθήματα. Στις μικρές ηλικίες ανησυχητική μορφή παραβατικής συμπεριφοράς είναι η επαναλαμβανόμενη χειροδικία και ο εκβιασμός άλλων παιδιών για να δώσουν παιχνίδια ή άλλα αντικείμενα που τους ανήκουν.Αυτές οι μορφές συμπεριφοράς εκδηλώνονται στον σχολικό χώρο. Καθώς μεγαλώνουν τα παιδιά η παραβατικότητα εκδηλώνεται και εκτός σχολείου. Μπορούμε να πούμε ότι στους νέους και στην ενήλικη ζωή ανησυχητική μορφή παραβατικότητας είναι οι οργανωμένες εγκληματικές ομάδες, οι ληστείες, οι απαγωγές, τα βασανιστήρια. Όλες οι παραπάνω συμπεριφορές εκφράζουν μια σοβαρή αντικοινωνική συμπεριφορά που δύσκολα αλλάζει.
Μπορεί να ποικίλει ανάλογα με την ηλικία, τις κοινωνικές, πολιτισμικές και ψυχολογικές συνθήκες. Οι παραβατικές συμπεριφορές εμφανίζονται νωρίς και δεν θα πρέπει να τις κρίνουμε με τα κριτήριά μας ως ενηλίκων, αλλά να μπούμε στη θέση των παιδιών και να προσπαθήσουμε να νιώσουμε τα δικά τους συναισθήματα. Στις μικρές ηλικίες ανησυχητική μορφή παραβατικής συμπεριφοράς είναι η επαναλαμβανόμενη χειροδικία και ο εκβιασμός άλλων παιδιών για να δώσουν παιχνίδια ή άλλα αντικείμενα που τους ανήκουν.Αυτές οι μορφές συμπεριφοράς εκδηλώνονται στον σχολικό χώρο. Καθώς μεγαλώνουν τα παιδιά η παραβατικότητα εκδηλώνεται και εκτός σχολείου. Μπορούμε να πούμε ότι στους νέους και στην ενήλικη ζωή ανησυχητική μορφή παραβατικότητας είναι οι οργανωμένες εγκληματικές ομάδες, οι ληστείες, οι απαγωγές, τα βασανιστήρια. Όλες οι παραπάνω συμπεριφορές εκφράζουν μια σοβαρή αντικοινωνική συμπεριφορά που δύσκολα αλλάζει.
— Ποιος ο ρόλος της οικογένειας και του σχολείου;
Ο ρόλος της οικογένειας και του σχολείου είναι κρίσιμος για την ανάπτυξη και την ευημερία των παιδιών και των νέων. Και οι δύο αυτοί θεσμοί επηρεάζουν σημαντικά τη συμπεριφορά και την κοινωνικο-συναισθηματική ανάπτυξη των ατόμων. Η οικογένεια αποτελεί την πρώτη μικρή αλλά βασική κοινωνία του παιδιού, μέσα στην οποία αναπτύσσεται και μαθαίνει τις βασικές αρχές.Αποτελεί τον πρώτο και βασικό πυρήνα που μεταδίδει στο παιδί αρχές και αξίες, οφείλει να παρέχει συναισθηματική υποστήριξη, διδάσκει τους πρώτους κανόνες κοινωνικοποίησης και παρέχει τα βασικά αγαθά για τη διαβίωση του παιδιού. Όσον αφορά το σχολείο, προάγει την κοινωνική αλληλεπίδραση, τη συνεργασία χωρίς την παρουσία της οικογένειας, παρέχει εκπαίδευση και γνώσεις, δίνει την ευκαιρία στα παιδιά να δημιουργήσουν φιλίες και κοινωνικές σχέσεις, βοηθά στον εντοπισμό και την ανάπτυξη των ταλέντων και των ενδιαφερόντων των μαθητών.Τόσο ο ρόλος της οικογένειας όσο και του σχολείου είναι εξίσου σημαντικός στη διαμόρφωση μιας ολοκληρωμένης προσωπικότητας, ο ένας θεσμός συμπληρώνει αρμονικά τον άλλον, τουλάχιστον αυτός είναι ο στόχος. Οι σχέσεις και ο συντονισμός μεταξύ οικογένειας και σχολείου είναι κρίσιμοι παράγοντες για τη συνολική ανάπτυξη των παιδιών. Η συνεργασία αυτών των δύο θεσμών μπορεί να συμβάλει στη δημιουργία ενός υγιούς περιβάλλοντος που προωθεί την εκπαίδευση, την κοινωνική ενσωμάτωση και την ψυχοκοινωνική ευημερία των νέων.
Ο ρόλος της οικογένειας και του σχολείου είναι κρίσιμος για την ανάπτυξη και την ευημερία των παιδιών και των νέων. Και οι δύο αυτοί θεσμοί επηρεάζουν σημαντικά τη συμπεριφορά και την κοινωνικο-συναισθηματική ανάπτυξη των ατόμων. Η οικογένεια αποτελεί την πρώτη μικρή αλλά βασική κοινωνία του παιδιού, μέσα στην οποία αναπτύσσεται και μαθαίνει τις βασικές αρχές.Αποτελεί τον πρώτο και βασικό πυρήνα που μεταδίδει στο παιδί αρχές και αξίες, οφείλει να παρέχει συναισθηματική υποστήριξη, διδάσκει τους πρώτους κανόνες κοινωνικοποίησης και παρέχει τα βασικά αγαθά για τη διαβίωση του παιδιού. Όσον αφορά το σχολείο, προάγει την κοινωνική αλληλεπίδραση, τη συνεργασία χωρίς την παρουσία της οικογένειας, παρέχει εκπαίδευση και γνώσεις, δίνει την ευκαιρία στα παιδιά να δημιουργήσουν φιλίες και κοινωνικές σχέσεις, βοηθά στον εντοπισμό και την ανάπτυξη των ταλέντων και των ενδιαφερόντων των μαθητών.Τόσο ο ρόλος της οικογένειας όσο και του σχολείου είναι εξίσου σημαντικός στη διαμόρφωση μιας ολοκληρωμένης προσωπικότητας, ο ένας θεσμός συμπληρώνει αρμονικά τον άλλον, τουλάχιστον αυτός είναι ο στόχος. Οι σχέσεις και ο συντονισμός μεταξύ οικογένειας και σχολείου είναι κρίσιμοι παράγοντες για τη συνολική ανάπτυξη των παιδιών. Η συνεργασία αυτών των δύο θεσμών μπορεί να συμβάλει στη δημιουργία ενός υγιούς περιβάλλοντος που προωθεί την εκπαίδευση, την κοινωνική ενσωμάτωση και την ψυχοκοινωνική ευημερία των νέων.
— Υπάρχει τρόπος αντιμετώπισης της νεανικής παραβατικότητας;
Η αντιμετώπιση της νεανικής παραβατικότητας απαιτεί την κατανόηση ότι κάθε νέο άτομο είναι μοναδικό και ότι οι προσεγγίσεις πρέπει να προσαρμόζονται στις ατομικές του ανάγκες. Απαιτείται μια προσέγγιση που συνδυάζει την ενίσχυση των ατόμων, την εκπαίδευση, την ψυχοκοινωνική υποστήριξη και την πρόληψη. Επιπλέον, η συνεργασία μεταξύ εκπαιδευτικών, γονέων, ειδικών και της κοινωνίας είναι το κλειδί για την επιτυχή αντιμετώπιση της νεανικής παραβατικότητας και τη δημιουργία ενός κοινωνικού πλαισίου που ενθαρρύνει την υγιή ανάπτυξη και την ευημερία των νέων.Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.
Η αντιμετώπιση της νεανικής παραβατικότητας απαιτεί την κατανόηση ότι κάθε νέο άτομο είναι μοναδικό και ότι οι προσεγγίσεις πρέπει να προσαρμόζονται στις ατομικές του ανάγκες. Απαιτείται μια προσέγγιση που συνδυάζει την ενίσχυση των ατόμων, την εκπαίδευση, την ψυχοκοινωνική υποστήριξη και την πρόληψη. Επιπλέον, η συνεργασία μεταξύ εκπαιδευτικών, γονέων, ειδικών και της κοινωνίας είναι το κλειδί για την επιτυχή αντιμετώπιση της νεανικής παραβατικότητας και τη δημιουργία ενός κοινωνικού πλαισίου που ενθαρρύνει την υγιή ανάπτυξη και την ευημερία των νέων.Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.
Πηγή αναδημοσίευσης: https://www.lifo.gr/
