Συμβαίνει καθημερινά σε εκατομμύρια γυναίκες, αλλά περνά απαρατήρητη: είναι αυτή η βία που λιγότερο αναγνωρίζεται, συζητείται, καταγγέλλεται, διώκεται και τιμωρείται. Η ψυχολογική βία είναι αόρατη κι ας είναι πανταχού παρούσα στοιχειώνοντας τις ζωές των γυναικών.
Τέσσερις στις δέκα γυναίκες στην Ευρωπαϊκή Ένωση (το 43% των γυναικών άνω των 15 ετών) έχουν υποστεί ψυχολογική βία σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Ισότητας Φύλου (EIGE), η οποία προειδοποιεί για τις τραγικές συνέπειες που έχει στη ζωή των γυναικών, πόσο μάλλον καθώς συνήθως είτε είναι προοίμιο είτε συνυπάρχει με άλλες μορφές βίας, από τη σωματική και σεξουαλική ώς την οικονομική.
Η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης περιγράφει την ψυχολογική βία ως «κάθε σκόπιμη συμπεριφορά που βλάπτει σοβαρά την ψυχική ακεραιότητα ενός ανθρώπου μέσω εξαναγκασμών ή απειλών». Στην συντριπτική τους πλειονότητα τα θύματα είναι γυναίκες και περιλαμβάνει συναισθηματική κακοποίηση, προσβολές, ταπεινώσεις, εξευτελιστική συμπεριφορά, gaslighting (δηλαδή χειραγώγηση και πλύση εγκεφάλου ώστε το θύμα να αμφιβάλλει για την κρίση, τη λογική ή τις ίδιες τις αναμνήσεις της), απειλές ότι θα βλάψει την ίδια, τα παιδιά ή τους οικείους της.
Απόλυτος έλεγχος
Επιπλέον παρακολούθηση και ανεπιθύμητη επαφή, όπως το να την ακολουθεί όπου μετακινείται και να εμφανίζεται συνέχεια μπροστά της ή στο σπίτι της χωρίς άδεια, αποστολή (συχνά συστηματική) ανεπιθύμητων μηνυμάτων, έλεγχο όλων των επαφών της, ακόμη και του κινητού ή του υπολογιστή και της δράσης της στα κοινωνικά δίκτυα, εκφοβισμό, περιορισμό των μετακινήσεων ακόμη και της δυνατότητας να βγει από το σπίτι, δημοσιοποίηση προσωπικού περιεχομένου χωρίς συναίνεση, παραβίαση ασφαλιστικών μέτρων και πολλά ακόμη.
Νέες γυναίκες κάτω των 30 ετών, γυναίκες με αναπηρίες, όσες έχουν ανήλικα ή εξαρτώμενα παιδιά, και μετανάστριες και προσφύγισσες, είναι που διατρέχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να βιώσουν αυτή τη φαλλοκρατική μορφή κακοποίησης.
Οι δράστες απομονώνουν τα θύματά τους από κάθε κοινωνικό δεσμό, τις οικογένειες και τους φίλους τους έτσι ώστε να νιώθουν απόλυτα υποταγμένα και εξαρτημένα από αυτούς. Εκμηδενίζοντας σχεδόν με αυτόν τον τρόπο τη δυνατότητά τους να ζητήσουν βοήθεια καθώς συχνά δεν έχουν καν συναίσθηση ότι αυτό που βιώνουν είναι ψυχολογική βία ή γιατί είναι τρομοκρατημένα και φοβούνται τις αντιδράσεις του δράστη ή ακόμη και αντίποινα.
Συνέπεια αυτής της βίας είναι η καταρράκωση της αυτοεκτίμησης, η μόνιμη αίσθηση φόβου και αγωνίας, οι κρίσεις πανικού, η κατάθλιψη, το συνδρόμο μετατραυματικού στρες, ο χρόνιος πόνος, η μόνιμη υπερκόπωση, προβλήματα ύπνου και πολλές ακόμη διαταραχές, που υπονομεύουν τη βούληση των θυμάτων και συχνά τα εμποδίζουν ακόμη και να ζητήσουν βοήθεια.
Ενώ αυξάνει επίσης τις πιθανότητες τα θύματα να καταφύγουν στον αλκοολισμό και την κατανάλωση ναρκωτικών ή ακόμη και στην αυτοκτονία. Σύμφωνα με την έκθεση, το 2017 τουλάχιστον 1.136 γυναίκες θύματα ψυχολογικής βίας αυτοκτόνησαν στην Ε.Ε.
Ευρωπαϊκή οδηγία
Παρά τις δραματικές επιπτώσεις που έχει, μόνο πέντε μέλη της Ε.Ε. έχουν ειδικούς νόμους για την ψυχολογική βία σύμφωνα με την έκθεση του EIGE. Ωστόσο τα κράτη-μέλη που έχουν επικυρώσει τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης (όλα εκτός από τη Βουλγαρία, τη Λετονία, τη Λιθουανία, την Ουγγαρία, τη Σλοβακία και την Τσεχία) έχουν την υποχρέωση να εισαγάγουν μέτρα πρόληψης και αντιμετώπισης αυτής της μορφής βίας στις νομοθεσίες τους. Ομως στην πλειονότητα των χωρών ούτε καν αναγνωρίζεται η έμφυλη διάστασή της.
Γι’ αυτό και το EIGE ζητά να υπάρξει μια καμπάνια ευαισθητοποίησης για το φαινόμενο και μια Ευρωπαϊκή Οδηγία που να ορίζει ως βάση τα νομικά κριτήρια που περιέχονται στη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, να αναλύει όλες τις συμπεριφορές που συνιστούν ψυχολογική βία και να καθιερώνει κοινά κριτήρια καταγραφής και μέτρα πρόληψης, καταπολέμησης και προστασίας από αυτή τη μορφή βίας, η οποία τόσο αγνοείται και αποσιωπάται.
Πηγή αναδημοσίευσης: https://www.efsyn.gr/
