Πείτε όχι στη βία

Η Διεθνής Ημέρα Μη Βίας γιορτάζεται στις 2 Οκτωβρίου, ημέρα γέννησης του Μαχάτμα Γκάντι, ηγέτη του κινήματος για την ανεξαρτησία της Ινδίας και πρωτοπόρου της φιλοσοφίας και της στρατηγικής της μη βίας.

Σύμφωνα με το ψήφισμα A/RES/61/271 της Γενικής Συνέλευσης της 15ης Ιουνίου 2007, το οποίο καθιέρωσε τον εορτασμό, η Διεθνής Ημέρα αποτελεί ευκαιρία για «τη διάδοση του μηνύματος της μη βίας, μεταξύ άλλων μέσω της εκπαίδευσης και της ευαισθητοποίησης του κοινού». Το ψήφισμα επιβεβαιώνει «την παγκόσμια σημασία της αρχής της μη βίας» και την επιθυμία «να διασφαλιστεί μια κουλτούρα ειρήνης, ανοχής, κατανόησης και μη βίας».

Παρουσιάζοντας το ψήφισμα στη Γενική Συνέλευση εκ μέρους 140 συν-χορηγών, ο Υπουργός Εξωτερικών της Ινδίας, κ. Anand Sharma, δήλωσε ότι η ευρεία και ποικίλη υποστήριξη του ψηφίσματος αντανακλούσε τον καθολικό σεβασμό για τον Μαχάτμα Γκάντι και τη διαρκή σημασία της φιλοσοφίας του. Παραθέτοντας τα λόγια του ίδιου του εκλιπόντος ηγέτη, είπε: «Η μη βία είναι η μεγαλύτερη δύναμη που έχει στη διάθεσή της η ανθρωπότητα. Είναι ισχυρότερη από το ισχυρότερο όπλο καταστροφής που επινόησε η ευρηματικότητα του ανθρώπου».

Εορτασμός της Παγκόσμιας Ημέρας Μη Βίας 2025

Ημερομηνία & Ώρα: 2 Οκτωβρίου 2025, 15:00 EDT
Τόπος: CR 8 στην έδρα του ΟΗΕ, Νέα Υόρκη

Η ειδική εκδήλωση μνήμης για την Παγκόσμια Ημέρα Μη Βίας, που διοργανώνεται από τη Μόνιμη Αποστολή της Ινδίας στα Ηνωμένα Έθνη, θα γιορτάσει την επέτειο γέννησης του Μαχάτμα Γκάντι την Πέμπτη 2 Οκτωβρίου 2025. Όλοι είναι θερμά προσκεκλημένοι να παραστούν. Ακολουθήστε την εκδήλωση ζωντανά στο UN Webtv .

Η ζωή και η ηγεσία του Μαχάτμα Γκάντι

Ο Γκάντι, ο οποίος βοήθησε την Ινδία να κατακτήσει την ανεξαρτησία, υπήρξε η έμπνευση για μη βίαια κινήματα για τα πολιτικά δικαιώματα και την κοινωνική αλλαγή σε όλο τον κόσμο. Σε όλη του τη ζωή, ο Γκάντι παρέμεινε πιστός στην πίστη του στη μη βία, ακόμη και υπό καταπιεστικές συνθήκες και απέναντι σε φαινομενικά ανυπέρβλητες προκλήσεις.

Η θεωρία πίσω από τις πράξεις του, η οποία περιλάμβανε την ενθάρρυνση μαζικής πολιτικής ανυπακοής στο βρετανικό νόμο, όπως με την ιστορική Πορεία του Αλατιού του 1930, ήταν ότι «τα δίκαια μέσα οδηγούν σε δίκαιους σκοπούς». Δηλαδή, είναι παράλογο να προσπαθεί κανείς να χρησιμοποιήσει βία για να επιτύχει μια ειρηνική κοινωνία. Πίστευε ότι οι Ινδοί δεν πρέπει να χρησιμοποιούν βία ή μίσος στον αγώνα τους για ελευθερία από την αποικιοκρατία.

Ορισμός της μη βίας

Η αρχή της μη βίας — γνωστή και ως μη βίαιη αντίσταση — απορρίπτει τη χρήση σωματικής βίας για την επίτευξη κοινωνικής ή πολιτικής αλλαγής. Συχνά περιγράφεται ως «η πολιτική των απλών ανθρώπων», αυτή η μορφή κοινωνικού αγώνα έχει υιοθετηθεί από μαζικούς πληθυσμούς σε όλο τον κόσμο σε εκστρατείες για κοινωνική δικαιοσύνη.

Ο καθηγητής Gene Sharp , κορυφαίος μελετητής της μη βίαιης αντίστασης, χρησιμοποιεί τον ακόλουθο ορισμό στη δημοσίευσή του, The Politics of Nonviolent Action :

«Η μη βίαιη δράση είναι μια τεχνική με την οποία οι άνθρωποι που απορρίπτουν την παθητικότητα και την υποταγή και θεωρούν τον αγώνα απαραίτητο, μπορούν να διεξάγουν τη σύγκρουσή τους χωρίς βία. Η μη βίαιη δράση δεν αποτελεί προσπάθεια αποφυγής ή αγνόησης της σύγκρουσης. Είναι μια απάντηση στο πρόβλημα του πώς να ενεργούμε αποτελεσματικά στην πολιτική, ειδικά πώς να ασκούμε αποτελεσματικά τις εξουσίες.»

Ενώ η μη βία χρησιμοποιείται συχνά ως συνώνυμο του πασιφισμού, από τα μέσα του εικοστού αιώνα ο όρος μη βία έχει υιοθετηθεί από πολλά κινήματα για κοινωνική αλλαγή που δεν επικεντρώνονται στην αντίθεση στον πόλεμο.

Μία βασική αρχή της θεωρίας της μη βίας είναι ότι η δύναμη των ηγεμόνων εξαρτάται από τη συναίνεση του πληθυσμού και, ως εκ τούτου, η μη βία επιδιώκει να υπονομεύσει αυτή την εξουσία μέσω της απόσυρσης της συναίνεσης και της συνεργασίας του πληθυσμού.

Υπάρχουν τρεις κύριες κατηγορίες δράσης χωρίς βία:

• διαμαρτυρία και πειθώ, συμπεριλαμβανομένων πορειών και αγρυπνιών·
• άρνηση συνεργασίας· και
• μη βίαιη παρέμβαση, όπως αποκλεισμοί και καταλήψεις.
  

Πηγή: ΟΗΕ