Μολονότι τα θύματα της έμφυλης βίας είναι στην πλειονότητά τους γυναίκες και κορίτσια, υπάρχουν επίσης περιπτώσεις όπου τα θύματα είναι άνδρες και άτομα ΛΟΑΔΜ+. Οι επιπτώσεις του φαινομένου απαντώνται τόσο σε ατομικό επίπεδο όσο και στο επίπεδο της οικογένειας, της κοινότητας και της οικονομίας.

Κανόνες της ΕΕ για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών

Τον Απρίλιο του 2024, το Κοινοβούλιο ενέκρινε τους πρώτους κανόνες της ΕΕ για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών. Στόχος είναι η πρόληψη της έμφυλης βίας και η προστασία των θυμάτων, ιδιαίτερα των γυναικών και των θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας. Η οδηγία ζητά ισχυρότερους νόμους κατά της βίας στον κυβερνοχώρο, καλύτερη βοήθεια για τα θύματα, μέτρα για την πρόληψη του βιασμού και μεγαλύτερη κατανόηση της σεξουαλικής συναίνεσης.
Οι νέοι κανόνες απαγορεύουν επίσης τον ακρωτηριασμό των γυναικείων γεννητικών οργάνων και τον καταναγκαστικό γάμο και περιγράφουν ειδικές οδηγίες για αδικήματα που διαπράττονται στο Διαδίκτυο. Η νομοθεσία θα περιλαμβάνει επίσης έναν μεγαλύτερο κατάλογο επιβαρυντικών περιστάσεων για αδικήματα που θα πρέπει να επιφέρουν αυστηρότερες ποινές, όπως εγκλήματα κατά δημοσίων προσώπων, δημοσιογράφων ή υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Οι κανόνες προβλέπουν ότι πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην ασφάλεια και την ευημερία των θυμάτων, μεταξύ άλλων με την παροχή πρόσβασης σε προστατευμένα καταλύματα. Η υγειονομική περίθαλψη θα πρέπει να είναι προσβάσιμη, συμπεριλαμβανομένων των υπηρεσιών σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας.
Οι νέοι κανόνες τέθηκαν σε ισχύ τον Ιούνιο του 2024. Οι χώρες της ΕΕ έχουν τρία χρόνια για να τους εφαρμόσουν.

Το 22% των γυναικών εκτιμάται ότι έχει πέσει θύμα σωματικής και/ή σεξουαλικής βίας και το 43% έχει βιώσει ψυχολογική βία. Η πλειοψηφία αυτών των περιστατικών δεν καταγγέλλεται.
Τον Οκτώβριο του 2021, το Κοινοβούλιο ζήτησε τη λήψη άμεσων μέτρων για την προστασία των θυμάτων ενδοσυντροφικής βίας στο πλαίσιο διαμαχών για την επιμέλεια τέκνων. Επιπλέον, κατά την εξέταση υποθέσεων επιμέλειας, οι ακροάσεις θα πρέπει να διεξάγονται σε περιβάλλον φιλικό προς τα παιδιά από ειδικούς. Οι ευρωβουλευτές κάλεσαν επίσης τα κράτη μέλη να βοηθήσουν τα θύματα να επιτύχουν οικονομική ανεξαρτησία, επιτρέποντας στις γυναίκες να εγκαταλείψουν καταχρηστικές και βίαιες σχέσεις.
Τον Απρίλιο του 2022, οι ευρωβουλευτές ζήτησαν από την Επιτροπή να προτείνει δέσμη κοινών κατευθυντήριων γραμμών για την προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού στα πλαίσια διαδικασιών αστικού, διοικητικού και οικογενειακού δικαίου. Σύμφωνα με το ψήφισμα, η ακρόαση του ανηλίκου πρέπει να διεξάγεται είτε από δικαστή είτε από εκπαιδευμένο εμπειρογνώμονα και δεν πρέπει να του ασκείται πίεση, μεταξύ άλλων και από τους γονείς. Το Κοινοβούλιο κάλεσε επίσης τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν αποτελεσματικά τις δικαστικές αποφάσεις σε διασυνοριακές οικογενειακές διαφορές που αφορούν παιδιά, ιδίως σε υποθέσεις που αφορούν απαγωγές παιδιών από γονείς, λαμβάνοντας πάντα υπόψη το συμφέρον του παιδιού.

Σεξουαλική παρενόχληση και βία στον κυβερνοχώρο

Τον Δεκέμβριο του 2021, οι ευρωβουλευτές ζήτησαν έναν κοινό ορισμό για την έμφυλη βία στον κυβερνοχώρο σε επίπεδο ποινικού δικαίου, καθώς και εναρμονισμένες ελάχιστες και μέγιστες ποινές. Το αίτημα βασίζεται σε έκθεση του 2016 για τη διαδικτυακή παρενόχληση.Ο ενδεικτικός κατάλογος των πράξεων που θα πρέπει να καλύπτει η νομοθεσία περιλαμβάνει την παρενόχληση στον κυβερνοχώρο, τη διαδικτυακή παρακολούθηση, τις παραβιάσεις της ιδιωτικής ζωής, την καταγραφή και ανταλλαγή εικόνων σεξουαλικής επίθεσης, τον εξ αποστάσεως έλεγχο ή την παρακολούθηση (συμπεριλαμβανομένων των εφαρμογών κατασκοπείας / “spy apps”), τις απειλές και εκκλήσεις για άσκηση βίας, τη σεξιστική ρητορική μίσους, την προτροπή σε αυτοτραυματισμό, την παράνομη πρόσβαση σε μηνύματα ή λογαριασμούς μέσων κοινωνικής δικτύωσης, την παράβαση των δικαστικών απαγορεύσεων επικοινωνίας και την εμπορία ανθρώπων.