Το Σχολείο που ονειρευόμαστε είναι στην Κάρυστο, και είναι δημόσιο

Της Δήμητρας Γκρους

Το κτίριο είναι πεντακάθαρο, φωτεινό, με θέα στον νότιο Ευβοϊκό και το Μπούρτζι ακριβώς μπροστά να θυμίζει την Ιστορία. Η αίσθηση φιλόξενη. Το πρώτο που παρατηρείς όταν μπαίνεις μέσα είναι οι αφίσες με τα έργα των μεγάλων ζωγράφων στους τοίχους – Ματίς, Σεζάν, Πικάσο, Εγγονόπουλος, Τσαρούχης κ.ά. Παντού πολύ φροντισμένα, στολισμένα με καλαίσθητες χειροτεχνίες των παιδιών, και οι αίθουσες, αν αρχίσεις να ανοίγεις τις πόρτες, κρύβουν εκπλήξεις – προτζέκτορες βιδωμένοι στο ταβάνι και στίχοι του Ελύτη, του Σεφέρη, του Καβάφη και άλλων ποιητών με κιμωλία σε μαυροπίνακες. Όσο για τα παιδιά, έχουν έρθει να κάνουν μαθήματα ζωγραφικής, animation, εικονογράφησης και θεάτρου, στο πλαίσιο του Art School Festival που διοργάνωσε το τελευταίο σ/κ του Μαΐου ο Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων. Ναι, καλά διαβάσατε, Φεστιβάλ Τεχνών για παιδιά δημοτικού σε ένα δημόσιο σχολείο στην όμορφη Κάρυστο.

Με τόσες ιστορίες ματαιώσεων και συγκρούσεων –πόσα αρνητικά συναισθήματα να προκάλεσαν τις ίδιες μέρες στη μικρή κοινωνία ενός άλλου δημοτικού σχολείου οι διαξιφισμοί γύρω από την προβολή μιας μικρού μήκους ταινίας–, να μια ιστορία που αξίζει να γίνει viral. Πώς μπορείς να χτίσεις μια ευτυχισμένη σχολική ζωή! Δεν είναι μόνο η αισιοδοξία που σου γεννάει ένα δημόσιο σχολείο καινοτόμο και εμπνευσμένο, ένα σχολείο πρότυπο (χωρίς να είναι Πρότυπο). Είναι που το μήνυμα του 2ου Δημοτικού σχολείου Καρύστου θα μπορούσε να λειτουργήσει σαν αλλαγή παραδείγματος: να εμπλουτίσει τον δημόσιο διάλογο, να φτάσει σε δασκάλους, γονείς και παιδιά, να δώσει ιδέες, να μπει στο μικροσκόπιο του ΙΕΠ και του Υπουργείου Παιδείας – υπάρχει μια ολόκληρη τεχνογνωσία εδώ του πώς μπορούν να κινητοποιηθούν οι δυνάμεις μιας τοπικής κοινωνίας και να κάνουν θαύματα.

Μπαινοβγαίνοντας στις τάξεις, παρατηρώντας τα παιδιά την ώρα των μαθημάτων να περνούν από την περιέργεια, και την επιφύλαξη ακόμα, στην αδιαμεσολάβητη χαρά που προσφέρει η επαφή με την τέχνη και η καλλιτεχνική δημιουργία, σκέφτομαι ότι όλο αυτό δεν είναι πολυτέλεια, τα παιδιά το έχουν ανάγκη. Και αν θέλουμε να είμαστε σοβαροί και αποτελεσματικοί, η συζήτηση για τις αλλαγές που χρειάζεται η δημόσια εκπαίδευση πρέπει να ξεκινήσει ακριβώς από αυτές τις τρυφερές ηλικίες. Τι συμβαίνει λοιπόν εδώ; Τι το ξεχωριστό έχει το 2ο Δημοτικό Σχολείο Καρύστου και αξίζει την προσοχή μας; Η Σοφία Παπανικολάου, πρόεδρος του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων, και η Έλενα Πέτρου, ταμίας του Συλλόγου, υπεύθυνες για την οργάνωση του Φεστιβάλ και εμπνεύστριες της φιλοσοφίας του σχολείου, με ξεναγούν εξηγώντας μου πώς κατάφεραν αυτό το μικρό θαύμα – όσο πιο πολλά μαθαίνεις, τόσο εντυπωσιάζεσαι.

Ζωγραφική και Ποίηση

Πώς ξεκίνησε η ιδέα να μοιάζει το σχολείο με μουσείο; ρωτάω «Όταν ανέλαβα τον Σύλλογο πριν από 6 χρόνια, με το τότε ΔΣ αναρωτηθήκαμε πώς θα μπορούσε να είναι το Σχολείο του Μέλλοντος. Ονειρευτήκαμε ένα σχολείο που να είναι ανοιχτό στην κοινωνία και να είναι γεμάτο από την ομορφιά και την ελευθερία που υπάρχει στην Τέχνη. Το πρώτο μας μέλημα λοιπόν ήταν να επενδύσουμε στην Αισθητική, έτσι ξεκίνησε η πρώτη μας δράση, το Σχολείο σαν Μουσείο. Θέλαμε τα παιδιά να έρχονται σε επαφή με τα έργα των μεγάλων ζωγράφων, γιατί η αισθητική διδάσκει ήθος» λέει η Σοφία. «Η ιδέα ήταν τα παιδιά να εξοικειώνονται με το περιβάλλον ενός μουσείου, γιατί όταν βλέπεις συνέχεια κάτι, ακόμα κι αν δεν το συνειδητοποιείς, μπαίνει με έναν πολύ φυσικό τρόπο μέσα σου» συμπληρώνει η Έλενα.

Και τα ποιήματα; «Επίσης μία από τις πρώτες δράσεις, η Ποίηση στο Σχολείο. Γράψαμε σε όλες τις αίθουσες ποιήματα σε μαυροπίνακες, με τη λογική οι δάσκαλοι να γράφουν εκεί στίχους που τους αρέσουν, ανάλογα με την εποχή και το ανθολόγιο… Τώρα, θα μου πεις, και τα παιδιά τα διαβάζουν; Σκέψου, είναι μπροστά τους όλη τη μέρα, την ώρα του μαθήματος μπορεί να χαζεύουν, να βαριούνται, είναι εκεί μπροστά τους, πέφτει το μάτι αναγκαστικά στην ποίηση του Ελύτη, του Σεφέρη, του Ρίτσου… δεν είναι κάτι;»

Όταν ανέλαβε η Σοφία την Προεδρία του Συλλόγου, πριν από έξι χρόνια, το σχολείο μόλις είχε μετακομίσει στο καινούργιο κτίριο, που ήταν πολύ ωραίο αλλά άδειο. Τα πρώτα 3-4 χρόνια η μέριμνά τους ήταν να το εξοπλίσουν. Σήμερα όλες οι τάξεις διαθέτουν προτζέκτορα και laptop, υπάρχει πλήρως εξοπλισμένο Εργαστήριο Φυσικής και Αίθουσα Γυμναστικής, δανειστική Βιβλιοθήκη όπου μπορούν τα παιδιά να μελετούν ή να κάνουν ομαδικές εργασίες, με μεγάλες μαξιλάρες στο πάτωμα για να διαβάζουν τα μικρότερα, υπάρχει Αίθουσα Μουσικής με αρμόνιο και άλλα όργανα, Αίθουσα Εκδηλώσεων με επαγγελματικό σύστημα ήχου και φώτα, καρέκλες, σκηνή, παρασκήνια και βεστιάριο που θα ζήλευαν σε ένα θέατρο, τηλεσκόπιο και κιτ Ρομποτικής.

Χορηγίες, συναυλίες και τα εργαστήρια Ρομποτικής και Αστρονομίας

Είναι εντυπωσιακό. Πού τα βρήκατε τόσα χρήματα; «Ό,τι μας ζητούσαν οι δάσκαλοι το παίρναμε, μαζεύοντας χρήματα από συναυλίες και ζητώντας χορηγίες από επαγγελματίες και επιχειρήσεις της πόλης. Για τις αφίσες μόνο δώσαμε 1.000 ευρώ, μαζί με τα κάδρα – μας χορήγησε και το Μουσείο Γουλανδρή κάποιες συλλεκτικές αφίσες, όπως από την έκθεση του Ελύτη στο Μουσείο της Άνδρου ή του Εγγονόπουλου… Από τη συναυλία του Νίκου Πορτοκάλογλου, την πρώτη χρονιά, εξοπλίσαμε το Εργαστήριο Φυσικής – εμείς στήσαμε τη συναυλία, η εταιρία παραγωγής μας έδωσε 1.000 ευρώ. Μετά, με τη συναυλία του Φοίβου Δεληβοριά φτιάξαμε κάτι άλλο, και οι δύο αυτές έγιναν στο προαύλιο του σχολείου. Κάναμε και μικρότερα live σε ξενοδοχείο της πόλης που μας παραχωρούσε τον χώρο –Ευρυδίκη, Νίκος Ζιώγαλας, Σοφία Βόσσου, Μιρέλλα Πάχου, Βαγγέλης Γερμανός, καλλιτέχνες που θα μάζευαν τον κόσμο της Καρύστου–, βγάζαμε περίπου 700 ευρώ από το καθένα, με αυτά τα χρήματα κάναμε μια επόμενη δράση ή καλύπταμε έξοδα του σχολείου».

Η συναυλία του Φοίβου Δεληβοριά έγινε στο προαύλιο του σχολείου

Ανάλογα με το τι χρειάζονταν πήγαιναν στους αντίστοιχους χορηγούς, π.χ. για να εξοπλίσουν την αίθουσα εκδηλώσεων, περίπου 6.000 ευρώ, απευθύνθηκαν σε μεγάλη εταιρία της περιοχής, για πιο μικρά πράγματα ζητούσαν χορηγίες από επιχειρηματίες γονείς, άλλοι έδωσαν χρήματα για τα όργανα μουσικής, άλλοι για τους προτζέκτορες, τα εστιατόρια της πόλης κάλυπταν το φαγητό καλλιτεχνών και δασκάλων που καλούσαν για συναυλίες και μαθήματα και τα ξενοδοχεία τη διαμονή. «Κάναμε δύο πάρτι σε μαγαζιά, ένα 80s κι ένα 90s, για να μαζέψουμε χρήματα για ένα Φεστιβάλ Εικαστικών, η ιδέα ήταν να καλέσουμε κάποιους από τους καλύτερους εικαστικούς της γενιάς τους για να φέρουν τα παιδιά σε έπαφή με την καλλιτεχική δημιουργία, αυτό που βλέπεις τώρα».

Δεν είναι μόνο το επιχειρηματικό πνεύμα, που σε εντυπωσιάζει, αλλά και η εξωστρέφεια – το σχολείο είναι ενεργό κομμάτι της τοπικής κοινωνίας, στηρίζεται από αυτή και την ίδια στιγμή οι δράσεις του τροφοδοτούν την κοινωνική και πολιτιστική ζωή της πόλης.