Χρύσα Καλτσώνη, Κοινωνική Εγκληματολόγος, Εγκληματολογική Ψυχολόγος: «Κρίσιμοι παράγοντες που συμβάλλουν σημαντικά στην εκδήλωση της βίας είναι ο οικονομικός, ο κοινωνικός αλλά, ιδιαιτέρως, ο τρόπος διαχείρισης του μετατραυματικού στρες»
«Ο οργανισμός μας θυμάται∙ εάν ένας άνθρωπος δεν επεξεργαστεί ό,τι του έχει συμβεί και δεν μιλήσει με έναν ειδικό, αυτό θα μείνει εσωτερικά» Ολοένα και περισσότερα είναι τα περιστατικά κακοποίησης και βίας, παιδιών και ενηλίκων, που βλέπουν το φως της δημοσιότητας, γεγονός που εγείρει ποικίλα ερωτήματα για τις ρίζες του φαινομένου. Χαρακτηριστικά τα δύο πρόσφατα παραδείγματα κακοποιητικών συμπεριφορών, το ένα εκ των οποίων –όπως η έρευνα των αρχών απέδειξε– οδήγησε λόγω της χρόνιας διάρκειας στον θάνατο ενός ανήλικου παιδιού, ενώ το δεύτερο περιστατικό κακοποίησης έγινε αντιληπτό μέσα από τις ζωγραφιές του ανήλικου θύματος. Δύο τραγικά περιστατικά που καταδεικνύουν την ανάγκη για βαθύτερη κατανόηση και αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος, δύο περιστατικά, μεταξύ πολλών άλλωνπου δυστυχώς παραμένουν στο σκοτάδι της αφάνειας.
Με αφορμή την έξαρση αυτή των κακοποιητικών συμπεριφορών, οι Όλγα Ιωαννίδου και Αλέξανδρος Χατζόπουλος συνομίλησαν στο «Ράδιο Παρατηρητής 94fm», με την Κοινωνική Εγκληματολόγο – Εγκληματολογική Ψυχολόγο, Καθηγήτρια στην Αστυνομική Ακαδημία της Ελλάδος και μέλος του Κέντρου Μελέτης Εγκλήματος, κ. Χρύσα Καλτσώνη για τις διαστάσεις του φαινομένου, τη σύνδεσή του με κοινωνικά και οικονομικά χαρακτηριστικά, το μετατραυματικό στρες αλλά και τη σημασία της αντιμετώπισης τραυμάτων του παρελθόντος, με τη συμβολή ειδικών να κρίνεται απαραίτητη, προκειμένου να «σπάσει» επιτέλους ο κύκλος της βίας, διότι η βία δεν είναι ένα τυχαίο ή μεμονωμένο γεγονός, οπότε και η αντιμετώπισή του δεν μπορεί να είναι επιφανειακή ή προσωρινή.
Ο λόγος στην κ.Καλτσώνη, που με τη μακρόχρονη εμπειρία της και την επιστημονική της κατάρτιση επιχειρεί να αποδομήσει την αλυσίδα της βίας, που αρχίζει ασφυκτικά να μας περιορίζει.
«Η ενδοοικογενειακή βία και, γενικότερα, το κομμάτι της βίας συνδέεται μάλλον πάρα πολύ με τη διαταραχή του μετατραυματικού στρες»
ΠτΘ: κ. Καλτσώνη, τείνουμε να «συνηθίσουμε» τη βία, υπό την έννοια ότι κατακλυζόμαστε συνεχώς από νέα περιστατικά κακοποιητικών συμπεριφορών. Από πού προκύπτουν όλα αυτά; Είναι φαινόμενο της συγχρονίας ή πάντοτε υπήρχαν;
Χ.Κ.: Πράγματι, στην κοινωνία του σήμερα το κομμάτι της βίας μάς απασχολεί όλους πάρα πολύ. Ειδικά η ενδοοικογενειακή βία, η οποία αποτελεί ένα πολύ σοβαρό κοινωνικό ζήτημα. Τι είναι, όμως, ενδοοικογενειακή βία; Η ενδοοικογενειακή βία περιλαμβάνει διάφορες όψεις: τη σωματική, την ψυχολογική, τη λεκτική, την οικονομική βία, τη σεξουαλική κακοποίηση μεταξύ των μελών μιας οικογένειας ή του ευρύτερου οικογενειακού περιβάλλοντος, και έχει ποικίλες επιπτώσεις στην υγεία των θυμάτων. Ένας πολύ κρίσιμος παράγοντας που συμβάλλει σημαντικά στην εκδήλωση της βίας είναι ο οικονομικός και φυσικά, κατ’ επέκταση, και ο κοινωνικός.
Σκεφτείτε ότι αυτήν τη στιγμή ζούμε σε μια κοινωνία όπου οι συνθήκες δεν είναι ευνοϊκές. Αρκεί να αφουγκραστούμε τι είχε συμβεί τα τελευταία χρόνια·κρίση, πυρκαγιές, πλημμύρες, με ό,τι συνεπάγεται αυτό, καταστροφή περιουσιών, ψυχολογικά τραύματα κλπ. Όλοι όσοι έχουν βιώσει αυτές τις συνθήκες, δημιουργούν μέσα τους μια κατάσταση θυμού, ο οποίος εσωτερικεύεται. Επίσης, μιλάμε για πάρα πολλές περιπτώσεις οικογενειών που δυσκολεύονται οικονομικά να τα βγάλουν πέρα –χωρίς να σημαίνει πως η οικονομική άνεση συνεπάγεται και ψυχική υγεία. Αυτό οδηγεί σε έξαρση του φαινομένου της ενδοοικογενειακής βίας, μιας και ο θύτης θα ξεσπάσει μέσα στην οικογένεια. Επίσης, μπορεί κάποιος να χάσει τη δουλειά του, να μην μπορεί να ανταποκριθεί στις καθημερινές του υποχρεώσεις με τον τρόπο με τον οποίο θα ήθελε, γεγονός που αυτομάτως τον φέρνει σε μια πολύ δύσκολη κατάσταση.
Πέραν, όμως, των κοινωνικών και οικονομικών παραγόντων, υπάρχει και το ιστορικό της οικογένειας. Όλοι μας προερχόμαστε από ένα συγκεκριμένο οικογενειακό πλαίσιο και ο κάθε άνθρωπος κουβαλά ένα δικό του ιστορικό. Εκεί, αυτομάτως, πρέπει να γίνει αντιληπτό και να εξεταστεί τι τραύματα μπορεί ο καθένας μας να κουβαλά. Μπορεί για παράδειγμα κάποιος ως παιδί να υπήρξε θεατής ή και θύμα σε ένα βίαιο περιστατικό στην οικογένεια. Μην ξεχνάμε πως όλοι οι άνθρωποι κάποτε υπήρξαμε παιδιά, κανένας δεν γεννιέται ενήλικας.
Όλοι ζούμε σε μια καθημερινότητα, στο πλαίσιο της οποίας ερχόμαστε αντιμέτωποι με πάρα πολλές προκλήσεις και ευθύνες. Όταν έχουμε, λοιπόν, και ένα παραπάνω «βάρος», το οποίο δεν έχει δουλευτεί, δεν έχει διερευνηθεί, δεν έχει συζητηθεί ποτέ με τον τρόπο με τον οποίο θα έπρεπε, αυτό κάποια στιγμή θα εκδηλωθεί. Για παράδειγμα, είδαμε το τελευταίο περιστατικό με το οκτάχρονο αγοράκι, που, όπως αποκαλύφθηκε, ο γονέας του ασελγούσε εις βάρος του. Αυτή η εγκληματική πράξη σημαίνει ότι δράστης από τη μια πλευρά –γιατί αυτό είναι παραβατική συμπεριφορά– έχει ένα δικό του άλυτο κομμάτι, το οποίο φυσικά φέρνει από την παιδική του ηλικία και δεν έχει ποτέ διερευνηθεί, με αποτέλεσμα να το αναπαράγει στο ίδιο του το παιδί. Το παιδάκι από την άλλη –οφείλουμε πραγματικά να συγχαρούμε την επαγγελματία που το διαπίστωσε– προσπάθησε και το εκδήλωσε μέσα από τις ζωγραφιές του, μιας και είναι σε βρεφική ηλικία. Δεν μπορεί να το εκδηλώσει με τον τρόπο της ανησυχίας, όπως θα το εκδήλωνε ένας έφηβος ή ένας νέος ενήλικας. Ένα παιδί, για παράδειγμα, στην προεφηβεία μπορεί να το εκδήλωνε μέσα από εσωστρέφεια και τις δραστηριότητές του. Υπάρχουν, βέβαια, και εξαιρέσεις, που ένα παιδί θα μιλήσει, αλλά δεν συναντάται τόσο συχνά. Σε αυτό το σημείο η ενδοοικογενειακή βία και, γενικότερα, το κομμάτι της βίας συνδέεται μάλλον πάρα πολύ με τη διαταραχή του μετατραυματικού στρες.
Διαβάστε τη συνέχεια ΕΔΩ
Πηγή αναδημοσίευσης : www.paratiritis-news.gr