Όσα θα αντιμετωπίσεις αν βιαστείς στην Ελλάδα του 2021. Εδώ που το 32% των ανθρώπων θα «δικαιολογούσε» έναν βιασμό

Όπως εξηγεί η Αναστασία Καραγιάννη, δικηγόρος και ιδρυτικό μέλος της DATAWO, σύμφωνα με τον ποινικό κώδικα τυποποιούνται τέσσερις περιπτώσεις βιασμού:
α) ο εξαναγκασμός του άλλου σε επιχείρηση ή ανοχή γενετήσιας πράξης με τη χρήση σωματικής βίας ή απειλής σοβαρού και άμεσου κινδύνου ζωής ή σωματικής ακεραιότητας. Για την περίπτωση αυτή προβλεπόμενη ποινή είναι η κάθειρξη 5-15 έτη.
β) το διακεκριμένο έγκλημα του ομαδικού βιασμού. Η ποινή είναι η πρόσκαιρη κάθειρξη τουλάχιστον 10 ετών ως κατώτατο όριο ποινής, ενώ η ισόβια κάθειρξη (τουλάχιστον 20 έτη) ως ανώτατο όριο ποινής.
γ) το διακεκριμένο εκ του αποτελέσματος έγκλημα του θανατηφόρου βιασμού με κατώτατο όριο ποινής την κάθειρξη τουλάχιστον 10 ετών.
δ) η επιχείρηση γενετήσιας πράξης χωρίς τη συναίνεση του παθόντος. Η προβλεπόμενη ποινή εδώ είναι η κάθειρξη έως 10 έτη (ανώτατο όριο ποινής).Όπως επισημαίνει η νομικός, «προτού ψηφιστεί το τελικό νομοσχέδιο, η περίπτωση της επιχείρησης γενετήσιας πράξης χωρίς συναίνεση επρόκειτο να έχει πλημμεληματικό χαρακτήρα -η ποινή δηλαδή μπορούσε, μεταξύ άλλων, να ανασταλεί ή να μετατραπεί σε παροχή κοινωφελούς εργασίας. Αυτό εντέλει άλλαξε, αφού η ποινή σε αυτή την περίπτωση είναι κάθειρξη έως 10 έτη, επομένως κακούργημα».

Ο βιασμός ως άσκηση βίας κι όχι ως απουσία συναίνεσης;

Σε αυτό το σημείο, αξίζει να επισημανθεί πως, όπως πολύ σωστά τόνισε η Διεθνής Αμνηστία κατά την εκπόνηση του σχεδίου νόμου για τον νέο Ποινικό Κώδικα, ο βιασμός πρέπει να ορίζεται με βάση την απουσία συναίνεσης και όχι τη βία, όπως υποχρεώνει η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης που επικύρωσε η Ελλάδα το 2018. Σύμφωνα πάντα με την Αναστασία Καραγιάννη: «Η απαίτηση αυτή προκύπτει από την αναγνώριση ότι το βασικό δικαίωμα που πλήττεται σε περίπτωση βιασμού είναι η σεξουαλική αυτονομία και η σωματική ακεραιότητα ενός ατόμου. Αντίθετα, ο νομικός ορισμός του βιασμού με επίκεντρο τη βία ή την αντίσταση, όπως αυτός που περιλαμβάνεται στο νέο σχέδιο Ποινικού Κώδικα, σηματοδοτεί ότι μια σειρά εγκλημάτων βιασμού, στα οποία δεν φαίνεται η άσκηση ή η απειλή σωματικής βίας, ή η απόδειξη ή αδυναμία αντίστασης, ή δεν τεκμαίρεται εξαναγκασμός σε γενετήσια πράξη μετά από απειλή με παράνομη πράξη, δεν θα διώκονται ως τέτοιοι. Επιπλέον, με τον παρόντα ορισμό, δεν λαμβάνεται υπόψη ότι το “πάγωμα” του θύματος, όταν έρχεται αντιμέτωπο με μια σεξουαλική επίθεση, έχει αναγνωριστεί ως η πιο συνηθισμένη ψυχολογική αντίδραση στην πλειοψηφία των βιασμών, όπως έχει αποδειχθεί από σειρά ερευνών. Η αντίδραση αυτή δυσχεραίνει την απόδειξη άσκησης βίας ως μέσο εξαναγκασμού για την τέλεση του βιασμού». Κι αυτό είναι ένα εφιαλτικό σενάριο.

Ποια είναι τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσει το θύμα μετά τον βιασμό

Αυτό που πρέπει να κάνει το θύμα είναι να βρει τη δύναμη και να καταγγείλει το γεγονός γρήγορα. Ένας αγώνας δρόμου και χρόνου ξεκινά. Πρώτος σταθμός είναι η αστυνομία. Εν συνεχεία οι Αρχές δίνουν άμεσα ιατροδικαστική εντολή εξέτασης για να πιστοποιηθεί η κακοποίηση. «Βοηθά αρκετά ότι η κατάσταση έχει αλλάξει και πλέον υπάρχουν ειδικά τμήματα διαχείρισης της βίας στην ελληνική αστυνομία. Αρκετοί αστυνομικοί έχουν εκπαιδευτεί σε τέτοια θέματα να αντιδρούν άμεσα», τονίζει ο κ. Λέων. Ύψιστης σημασίας κίνηση, να κρατήσει ανέπαφα τα αποδεικτικά στοιχεία. «Προτείνεται να φυλάξει τα ρούχα σε μία χάρτινη σακούλα ώστε να διατηρηθεί το γεννητικό υλικό του δράστη. Σε κάθε περίπτωση, συνίσταται επίσκεψη σε νοσοκομείο, ούτως ώστε να λάβει το θύμα την κατάλληλη περίθαλψη και να υποβληθεί σε περαιτέρω ιατρικές εξετάσεις, όπως για σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα ή εγκυμοσύνη.

Ωστόσο, εάν δεν βρει το κουράγιο να το καταγγείλει άμεσα, καλό θα ήταν να ενημερώσει ένα οικείο ή φιλικό πρόσωπο, ώστε να την ακούσει, να τη στηρίξει και ενδεχομένως να την ενθαρρύνει να το καταγγείλει. Σε κάθε περίπτωση συνίσταται η τηλεφωνική κλήση στη γραμμή SOS 15900 ή η επίσκεψη σε ειδικά κέντρα βιασμού που στελεχώνονται από εξειδικευμένο προσωπικό κι έχουν συσταθεί από την Γενική Γραμματεία Ισότητας Φύλων» τονίζει η Αναστασία Καραγιάννη.

Να μπω κατευθείαν στο μπάνιο. Να πλυθώ. Να καθαρίσω. Να ξεβγάλω την ντροπή. Να διώξω την ταπείνωση. Η πιο λυτρωτική αντίδραση. Τόσο φυσιολογική και τόσο καταστροφική ταυτόχρονα. «Είναι μια σκέψη που υλοποιούν πάρα πολλά θύματα βιασμού. Η γυναίκα πράγματι όταν υποστεί μια τέτοια πράξη το μπάνιο είναι το πρώτο της μέλημα. Ωστόσο το δικό μας έργο δυσκολεύει», εξηγεί ο ιατροδικαστής κ. Λέων. «Όταν το θύμα πλυθεί είναι πολύ πιθανόν να απομακρύνει τα στοιχεία γενετικού υλικού, σπερματικών ή προσπερματικών υγρών. Εμποδίζεται όχι η διαπίστωση της σεξουαλικής κακοποίησης, αλλά τα στοιχεία γενετικού υλικού για την ταυτοποίηση του δράστη».«Ακόμα κι αν δεν υπάρχουν εξωτερικά σημάδια σωματικής βίας ή εκχυμώσεις, οι ιατροδικαστές, εξετάζοντας ενδελεχώς τα εσω γεννητικά όργανα μπορούμε να διακρίνουμε αν η πράξη έγινε ή όχι με τη θέληση του ατόμου. Πολύ σημαντική είναι και η τοξικολογική εξέταση, γιατί πρέπει να βλέπουμε αν χορηγήθηκαν ουσίες στο θύμα ή όχι, Ειδικά για τα θύματα που βιάζονται νυχτερινές ώρες, στο πλαίσιο μιας εξόδου τους, συνήθως δεν θυμούνται και δεν βρίσκουμε σημάδια σωματικής βίας».