«Ηλικιακός και Σεξιστικός Ρατσισμός στην εργασία»

Μια εξαιρετικά επιτυχημένη και ενδιαφέρουσα ενημερωτική εκδήλωση για τη γυναίκα, στην κατάμεστη αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου Βέροιας

Η εργασία ως πεδίο εκδήλωσης του κοινωνικού φαινομένου του ηλικιακού και σεξιστικού ρατσισμού, αναφορικά με τη θέση και το ρόλο της γυναίκας, ήταν το κεντρικό θέμα της ομότιτλης σχετικής ενημερωτικής εκδήλωσης που συνδιοργάνωσε ο Σύλλογος Κοινωνικής Παρέμβασης «Έρασμος» υπό την Αιγίδα του Δήμου Βέροιας, με το Εργατοϋπαλληλικό Κέντρο Βέροιας και τον Εμπορικό Σύλλογο, το απόγευμα της Τετάρτης 9 Ιουλίου 2025, στην Αίθουσα Συνεδριάσεων του Δημοτικού Συμβουλίου Βέροιας.

Εισηγήσεις, στο πλαίσιο της διοργάνωσης, πραγματοποίησαν κατά σειρά ομιλιών οι κ.κ. Λίνα Παπαδοπούλου, Δρ. Συνταγματικού Δικαίου του ΑΠΘ, Άννα Διαμαντοπούλου, Πρόεδρος του «ΔΙΚΤΥΟΥ για τη Μεταρρύθμιση στην Ελλάδα και την Ευρώπη», Επίτροπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και πρώην Υπουργός, Θεοδώρα Γούλα, Επικεφαλής της Γραμματείας Ισότητας & Ατομικών – Κοινωνικών Δικαιωμάτων της ΓΣΕΕ και Γ. Γραμματέας του Εργατοϋπαλληλικού Κέντρου Καρδίτσας, και Καλλιόπη Μόσχου, Επαγγελματική Σύμβουλος – Δρ. του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.

Την όλη διαδικασία συντόνισε ο Δικηγόρος και Εκδότης της καθημερινής κυκλοφορίας εφημερίδας «ΛΑΟΣ», Ζήσης Πατσίκας.

Σύντομο χαιρετισμό, κατά την έναρξη της εκδήλωσης απηύθυνε ο Δήμαρχος Βέροιας κ. Κωνσταντίνος Βοργιαζίδης, ο οποίος εξήρε τη σπουδαιότητα της διοργάνωσης της εκδήλωσης, δεδομένου, όπως είπε, ότι εισηγούνται τέσσερις γυναίκες ομιλήτριες και… «αυτό λέει πολλά, καθώς δυστυχώς οι γυναίκες ακόμη και το 2025 είναι αυτές οι οποίες υφίστανται τον ηλικιακό αλλά ιδιαίτερα τον σεξιστικό ρατσισμό. Θεωρώ ότι ο καθένας θα πρέπει να βάλει το λιθαράκι του στον αγώνα κατά του φαινομένου, ούτως ώστε να υπάρξει συμπερίληψη και να αρθούν οι όποιες αδικίες…», είπε μεταξύ άλλων.

Εκ μέρους του ΔΣ του «Έρασμου», η Πρόεδρος Ελένη Καζελίδου έδωσε έμφαση στη θέση, το ρόλο και τη δράση της γυναίκας στη σημερινή εποχή, ως μια υπόθεση που – όπως είπε – πρέπει να αφορά το σύνολο της κοινωνίας, ενώ δεν παρέλειψε να αναφερθεί στη σύνδεση του διαχρονικού έργου του Συλλόγου, που ασχολείται με κατεξοχήν αντικείμενο την πρόληψη και την αντιμετώπιση της έμφυλης βίας, με το πρόβλημα του ηλικιακού και του σεξιστικού ρατσισμού. Υπογράμμισε σχετικά ότι ο «Έρασμος», ως Σύλλογος Κοινωνικής Παρέμβασης, έχει επιδείξει έμπρακτα μια ιδιαίτερη ευαισθησία σε ό,τι σχετίζεται με την ποιότητα ζωής της γυναίκας και σε κάθε χώρο της κοινωνικής της δραστηριοποίησης και ζωής, όπως είναι και η εργασία. «…Η εργασία είναι ένας κατεξοχήν χώρος όπου η γυναίκα, ειδικότερα μετά τη χειραφέτησή της, και τις κατακτήσεις των αγώνων του γυναικείου και εργατικού κινήματος των δύο τελευταίων αιώνων, οφείλει να έχει πρωταγωνιστικό ρόλο μακριά από στεγανά και αναχρονιστικά στερεότυπα κοινωνικών αποκλεισμών ή στιγματισμών. Δυστυχώς όμως, η πραγματικότητα επιβεβαιώνει το αντίθετο, με τον ηλικιακό και τον σεξιστικό ρατσιμό να αναστέλλουν αυτή τη δίκαιη και δυναμική της προοπτική, καταπατώντας θεμελιώδη ανθρώπινα και εργασιακά δικαιώματα…», είπε χαρακτηριστικά μεταξύ άλλων.

«Η εργασία δεν έχει ηλικιακό ταβάνι, ούτε έμφυλο φίλτρο», είπε μεταξύ άλλων η Πρόεδρος του Εργατοϋπαλληλικού Κέντρου κ. Έλενα Ατσάλου και εστίασε στην ισότητα των δικαιωμάτων και των ευκαιριών σε κάθε χώρο εργασίας, που πρέπει να προστατεύονται, όπως υποστήριξε, για κάθε εργαζόμενο και δη για τις γυναίκες που υφίστανται στην πλειονότητα τους την εκδήλωση των δύο ρατσιστικών φαινομένων, με κάθε τρόπο, όσον αφορά τον ηλικιακό αποκλεισμό και παραγκωνισμό, ή την όποια αδικία με κριτήριο τα έμφυλα στερεότυπα. «Δε ζητάμε χάρη, απαιτούμε σεβασμό. Δε ζητάμε ευκαιρίες παρά την ηλικία και το φύλο, τις αξίζουμε ακριβώς για αυτό που είμαστε. Για τη διαδρομή, τις ικανότητες και τη δύναμή μας», ήταν κάποια από τα λόγια της.

Η κ. Αθηνά Τσιπουρίδου – Πλιάτσικα σημείωσε ότι ο Εμπορικός Σύλλογος στο πλαίσιο της εξωστρέφειας του αποδέχθηκε με μεγάλη χαρά το ρόλο του συνδιοργανωτή της εκδήλωσης και χαρακτήρισε πολύ σημαντικά τα όσα προσκομίζουν οι τέσσερις εισηγήτριες στο πάνελ, μέσα από την ακαδημαϊκή, επιστημονική και πολιτική τους εμπειρία. Εστίασε στις δυσκολίες απορρόφησης γυναικών κυρίως της μέσης ηλικίας από την αγορά εργασίας, με έμφυλα ή ηλικιακά στερεότυπα και φίλτρα, επισημαίνοντας ότι ο Σύλλογος μέσα από τα θεσμικά του όργανα προασπίζει πάντοτε τα δικαιώματα αυτών των γυναικών, προωθώντας την εργασιακή τους ένταξη και αξιοποίηση της πολύτιμης εμπειρίας και των ικανοτήτων τους, και έφερε συγκεκριμένα παραδείγματα. Παράλληλα επεσήμανε πρακτικές δυσκολίες που προκύπτουν σε αυτή την κατεύθυνση από τη βραχύτητα των προγραμμάτων υποστήριξης της ΔΥΠΑ, ζητώντας μια έμπρακτη αναθεώρηση της πολιτικής του φορέα, με διεύρυνση των περιθωρίων και των δυνατοτήτων που παρέχει.

Η κ. Λίνα Παπαδοπούλου έκανε λόγο για τις πολλαπλές διακρίσεις φύλου και ηλικίας στο χώρο της εργασίας, φαινόμενο το οποίο, όπως είπε, δίνει στην Ελλάδα μια αρνητική πρωτιά, ακόμη και στη στατιστική αποτίμηση της ανεργίας, όπου η απόκλιση σε βάρος των γυναικών είναι δυσανάλογα μεγάλη σε σχέση με τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και ευρύτερα. Ταυτόχρονα ξεδίπλωσε και πτυχές που αφορούν τη γυναικεία εργασία σε γκρίζες και μαύρες ζώνες απασχόλησης, με ελλιπή καταγραφή δεδομένων που θολώνουν την στατιστική εικόνα της πραγματικότητας.

Η κ. Άννα Διαμαντοπούλου μίλησε για την ώσμωση των γενεών ως προϋπόθεση για την ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή, κάνοντας λόγο για μεγάλες κατακτήσεις γυναικών, του 20 κυρίως αιώνα, μετά από χιλιετηρίδες, σε ό,τι αφορά την κατοχύρωση της ισότητας των δικαιωμάτων και των ευκαιριών στην εργασία, υπερνικώντας παγιωμένα στερεότυπα και των δύο ρατσισμών, φέροντας χαρακτηριστικά παραδείγματα από πετυχημένες γυναίκες παγκοσμίου κύρους και αναφοράς που κατέκτησαν υψηλές θέσεις και αξιώματα σε προχωρημένες ηλικίες μέχρι και άνω των 70 ετών. Μίλησε επιπλέον για τη δυναμική παρουσία και καθιέρωση της γυναίκας σε κάθε χώρο της εργασιακής δραστηριότητας στην επιστημονική, ακαδημαϊκή κοινότητα, στον καλλιτεχνικό χώρο, στην παγκόσμια γεω – πολιτική σκηνή κοκ. Αναφέρθηκε επίσης στο πλαίσιο πολιτικών αποδόμησης της επικυριαρχίας των ηλικιακών και έμφυλων στερεοτύπων, όπως και μιας σειράς κοινωνικών διακρίσεων, που άνοιξαν το δρόμο για την απελευθέρωση και ισότιμη ένταξη της γυναίκας και ειδικότερα, μέσα από Οδηγία που εισηγήθηκε η ίδια η κ. Διαμαντοπούλου, με την ιδιότητά της ως Ευρωπαϊκής Επιτρόπου. Μια Οδηγία που άλλαξε ριζικά το χάρτη στην Ευρώπη συνολικά. Ακολούθως περίγραψε την εργασιακή καθημερινότητα στην Ελλάδα, σε διάφορους τομείς απασχόλησης, μέσα από συγκεκριμένα παραδείγματα, όπου μεσήλικες αντιμετωπίζουν προβλήματα ενταξιμότητας ή ανταπόκρισης στις απαιτήσεις της σύγχρονης αγοράς εργασίας, στην ψηφιακή εποχή και μίλησε για πρακτικές διεξόδους και λύσεις, δίνοντας τροφή για προβληματισμό αλλά και για ανοιχτό διάλογο που ακολούθησε μετά το πέρας των εισηγήσεων.

Η κ. Θεοδώρα Γούλα τόνισε ότι ο τίτλος της εισήγησης της «Ούτε μικρή, ούτε μεγάλη αλλά ικανή» συγκεφαλαιώνει χιλιάδες εμπειρίες στο χώρο της εργασίας, μια φράση που, όπως είπε, κρύβει αποκλεισμούς, βλέμματα, σιωπές και αδικίες. «…Στην Ελλάδα του 2025 η εργασία για τις γυναίκες εξακολουθεί να μην είναι ούτε ίση, ούτε ασφαλής, ούτε ανοιχτή σε όλα τα στάδια της ζωής. Αν είσαι νέα γυναίκα κινδυνεύεις να χαρακτηριστείς εν δυνάμει μητέρα, αν είσαι άνω των 50 αρχίζεις να γίνεσαι αόρατη…», σημείωσε χαρακτηριστικά μεταξύ άλλων κάνοντας λόγο, όχι για ατομικά περιστατικά αλλά για συστημικά φαινόμενα. Έδωσε στη συνέχεια μια στατιστική απεικόνιση, μέσα από στοιχεία της EUROSTAT και της ΕΛΣΤΑΤ, γύρω από την έκταση και τους τρόπους εκδήλωσης του φαινομένου των δύο ρατσισμών, στην εργασία, μιλώντας και για ρεαλιστικές διεξόδους ανατροπής του φαινομένου, στο βαθμό του εφικτού.

Τέλος, η κ. Καλλιόπη Μόσχου μίλησε για τη γυναικεία δύναμη στην πράξη, από τις δεξιότητες στην ενδυνάμωση και την ισότιμη συμμετοχή, δίνοντας έναυσμα για ανοιχτή συζήτηση με το κοινό, διαδικασία μέσα από την οποία καταγράφηκαν και απαντήθηκαν ερωτήσεις πάνω στη θεματική, από την ίδια την κ. Μόσχου αλλά και από τις προηγούμενες ομιλήτριες.